Zijn de meeste dromen bedrog?

betekenis dromen
06 december 2021

Betekenis van je dromen

Heeft de betekenis van onze dromen iets van voorspellende waarde of is het allemaal “maar gedroomd”? Wat maakt dat we soms eng dromen of nachtmerries hebben en soms leuke of onschuldige dromen kunnen hebben? Zijn er ook mensen die NIET dromen? Heeft dromen nut? Kun je een tekort hebben aan dromen (Droomslaap)?

betekenis dromen

De betekenis van onze dromen?

Ontdek de verschillende invalshoeken, visies en weetjes over dromen in deze blog.

Voordat je je in de betekenis van dromen verdiept… meer over de droomslaap.

Dromen doen we in de REM-slaap. De afkorting staat voor Rapid Eye Movement. Dit betekent: snelle oogbewegingen. De REM-slaap is een slaapfase waarin de hersenen heel actief zijn. Onze ogen maken dus snelle bewegingen, onze ademhaling en ons hartritme zijn zoals bij een wakkere staat en onze spieren zijn verlamd. Dit verlamd zijn is functioneel omdat we anders onze dromen zouden kunnen uitvoeren. Bij de REM-sleep Behavioural Disorder (RBD) is er een foutje in het brein tijdens de slaap waardoor je spieren niet verlamd zijn en je wel je dromen kunt uitvoeren.

Dit is niet hetzelfde als slaapwandelen, want slaapwandelen doen mensen in hun diepe slaapfase.

Er is sprake van een ander foutje in het brein wanneer je net wakker bent maar nog steeds verlamd. Dit heet REM-slaap paralyse. Je kunt je niet bewegen en voelt je heel angstig en benauwd. Soms heb je hallucinaties en zie je enge demonen. Omdat je niet kunt schreeuwen of bewegen ervaar je een enorme angst. Je ogen kunnen echter wel bewegen en door daarop te focussen en je ogen op het ritme van een liedje te gaan bewegen kun je jezelf verlossen van je verlamde staat en verdwijnen ook de enge visioenen.

Kleine kinderen hebben meer droomslaap. Baby’s tot 6 maanden zelfs enorm veel. Wel 60-80% van de slaaptijd. Na de 6 maanden neemt dit vlot af en vermindert het tot uiteindelijk ongeveer 30% van de slaaptijd.

De functie van onze dromen

De functie van onze droomslaap is met name de aanleg van het brein op kinderleeftijd, regeneratie van het brein op volwassen leeftijd. Ook leg je in de REM-slaap verbanden tussen vele verschillende belevenissen en ervaringen van de dag. Je brein combineert dit met eerdere ervaring, recent of van lang geleden. Die beelden en projecties worden in de REM-slaap dwars door elkaar en over elkaar geprojecteerd. Dit biedt je de mogelijkheid tot het leggen van nieuwe verbanden, logica en ideeën of oplossingen voor bijvoorbeeld lastige vraagstukken of situaties.

Soms vind je na een lekker potje dromen de oplossing voor een probleem!

Daarom is het verstandig om “even en nachtje te slapen” voordat je belangrijke keuzes maakt en moeilijke antwoorden gaat geven.

Onze dagelijkse emoties worden ook verwerkt en verzacht in de REM-slaap. Deze emotieregulatie zorgt ervoor dat we de volgende dag weer beter opgewassen zijn tegen moeilijke gebeurtenissen, we kunnen gezichtsuitdrukkingen beter lezen en we hebben meer veerkracht voor tegenslagen.

How Memory Replay in Sleep Boosts Creative Problem-Solving, P.A. Lewis, G. Knoblich, Trends Cog Sci jun 2018, 22(6): 491-503

Wat is de betekenis van onze dromen?

Daarover verschillen wetenschappers en boekenschrijvers duidelijk van mening.

Wat wetenschappers zeggen over de betekenis van dromen:

Dromen simuleren bedreigende situaties met de bedoeling om je vaardigheid te vergroten om deze situaties te herkennen of te vermijden in je dagelijkse leven. Wetenschappers kunnen echter nog niet met zekerheid zeggen of de droominhoud gerelateerd is aan alledaagse onderwerpen van zorgen en/of stress. Er is wel een verband gevonden tussen gevoelens van angst overdag en de emotionele beladenheid van de dromen in de daaropvolgende nacht. Dus angst maakt je dromen vervelender en emotioneler.

Leg hierbij eens het verband met de afgelopen Coronatijd. De angst die veel heeft geheerst (of nog steeds?) voor besmetting en ziekenhuisopname zorgt voor meer en engere dromen in de nacht.

Bronnen:
  • Peace of mind and anxiety in the waking state are related to the affective content of dreams.
  • Sikka P, Pesonen H, Revonsuo A. Sci Rep. 2018 Aug 24;8(1):12762. doi: 10.1038/s41598-018-30721-1. PMID: 30143673 Free PMC article.
  • Predicting the affective tone of everyday dreams: A prospective study of state and trait variables. E. Samson- Daoust, S-H Julien, D. Beaulieu. PMCID: 6791936
  • Thematic and Content Analysis of Idiopathic Nightmares and Bad DreamsGeneviève Robert, PhD; Antonio Zadra, PhD, 2014, Department of Psychology, Université de Montréal, Montreal, Quebec, Canada

Wat boekenschrijvers zeggen over de betekenis van dromen:

Boekenschrijvers zoals Lauri Quinn Loewenberg (droomanalist) en Pamela Ball (compleet droomboek) geven gedetailleerde beschrijvingen per droomthema. Lees hieronder wat volgens hen de betekenis van onze dromen is en hoe je je dromen kunt verklaren.

Enkele voorbeelden zijn:

Dromen dat je vliegt.

  • Dit komt veel voor bij kinderen.
  • Deze droom komt meestal voor bij een gevoel van kracht en positiviteit in het leven.
  • Het kan ook betekenen dat je je hebt losgemaakt van iets wat je (al lange tijd) tegenhield.

Dromen dat je doodgaat.

  • Deze dromen lijken vaak heel realistisch en worden daardoor als zeer onaangenaam ervaren.
  • Het thema doodgaan komt vaak voor bij een grote verandering in het leven of wanneer er een groot veranderingsproces in een naaste of dierbare persoon plaatsvindt.
  • Het is een soort rouwproces van iets ouds wat je moet laten gaan.

Dromen dat je partner vreemdgaat.

  • Dit onderwerp kan je een enorm ongelukkig, angstig en naar verliesgevoel geven.
  • Deze droom betekent vaak dat je partner meer aandacht aan jou mag besteden in plaats van andere (belangrijke) zaken.
  • Je ervaart een gemis aan nabijheid.

Dromen dat je naakt bent.

  • Dit kan symbool staan voor onbevangen en vrij zijn.
  • Openheid in relaties en mogen zijn wie je bent.
  • Het kan ook verwijzen naar angst om jezelf bloot te geven zowel in de letterlijke als in de figuurlijke zin.

Dromen dat je gevangen zit.

  • Een droom waarin je gevangen zit symboliseert soms een gevoel van spijt, schuldgevoel.
  • Je hebt misschien iets gedaan waar je je schuldig over voelt en waar je in opgesloten / klem zit.
  • Of er is een onderdeel in je leven waar je in vast zit. Je voelt je tegengehouden of gecensureerd door je omgeving of (ook) door jezelf.
  • Er speelt iets wat je verstikt of waardoor je je niet kunt uitdrukken.

Op deze manier hebben Laurie en Pamela tienduizenden betekenissen van onze dromen verklaard in hun boeken.

Feiten, cijfers en weetjes over onze dromen.

Dromen kunnen worden gecategoriseerd in 4 groepen:

  1. Nachtmerries
  2. Enge dromen
  3. Dagelijkse dromen
  4. Lucide dromen

Top 3 droomthema’s van nachtmerries

  1. lichamelijke agressie
  2. interpersoonlijke conflicten
  3. falen en hulpeloosheid

De enge dromen hebben meer verschillende en bredere thema’s.

Dagelijkse dromen gaan meer over fouten maken en persoonlijke tekortkomingen, onvermogen en persoonlijke grenzen.

Bij lucide dromen is de dromer zelfbewust en kan (na enige oefening) invloed uitoefenen op zijn droom.

Mannen dromen meer over oorlog, rampen en calamiteiten.

Vrouwen dromen meer over interpersoonlijke conflicten.

Nachtmerries eindigen in 78% van de gevallen vervelend en negatief.

Enge dromen eindigen in 68% van de gevallen eng en vervelend.

Dus omgekeerd: in 22%-38% van de gevallen heeft een nachtmerrie of enge droom een goed einde.

Je kunt dan denken aan dat je controle krijgt over de enge situatie of dat je veiligheid terugvindt of gered wordt.

Dromen en ook hun betekenissen worden vaak en snel weer vergeten.

Wanneer je wakker wordt en je zou direct het latste beeld of woord opschrijven wat je nog weet van je droom dan onthou je beter wat je hebt gedroomd en DAT je hebt gedroomd. Gelijk na het wakker worden vergeet je dat namelijk snel.

  • Van de kinderen tussen de 5-11 jaar kan maar 20-30% zijn dromen herinneren
  • Kinderen van 11 jaar en ouder kunnen al meer herinneren tot aan dat zij op volwassen leeftijd 80% van hun dromen kunnen herinneren.

Mijn praktijkervaring ligt iets anders. Ik bemerk bij mijzelf en ook bij mijn patiënten dat dromen slecht worden onthouden. Terugkerende nachtmerries vormen wel de uitzondering hierop. Ik kan mij zeker voorstellen dat 80% van deze dromen onthouden worden.

Dromen duren meestal tussen de 20-30 minuten en de gemiddelde mens heeft tussen de 3-5 dromen per nacht. Wanneer je in de ochtend lang blijft liggen heb je meer dromen omdat je jezelf meer tijd geeft voor de lichte slaap en de droomslaap. Je wordt hier echter niet fitter of uitgeslapener door. Door je vaste opsta tijd te missen voel je je juist vermoeid en brak.

Even nog iets anders dan de betekenis van onze dromen….

Gevolgen van te weinig droomslaap

Een gezonde droomslaap is herstellend. Gebrek aan REM-slaap is serieus negatief voor je dagelijkse functioneren. Het maakt je emotioneler, depressief of het verstoort je alertheid, geheugen of concentratie. Wanneer iemand het probleem heeft steeds erg vroeg wakker te worden in de ochtend en daarna niet meer terug in slaap te vallen zie je overdag de nadelige gevolgen van te weinig droomslaap. Niet dat deze mensen dan NIET dromen. Meestal maak je na 90 minuten slaap je eerste REM-slaapfase. Soms na de volgende 90 minuten weer opnieuw. De lengte van de REM-slaap en de frequentie neemt echter toe in de tweede helft van de nacht.

Kun je zelf iets doen om beter toe te komen aan je REM-slaap?

Jazeker, dat kun je.

  • Houd vaste bedtijden aan.
  • borg 7-9 uur slaaptijd, afhankelijk van jouw behoefte.
  • Wanneer je vroeg wakker wordt kijk dan niet op de klok maar ontspan jezelf.
  • Blijf met je aandacht bij je bed, deken, kussen, lichaamswarmte, lichaamszwaarte en de afdruk die je maakt in je bed in plaats van je te verbinden met de dag die komen gaat.
  • Bouw je alertheid en spanning van de dag duidelijk af in de avond. Wie met een hoge stresslevel naar bed gaat loopt kans om al vroeg weer wakker te liggen.

Dreamless: the silent epidemic of REM sleep loss. Rubin Naiman, aug 2017, New York Academie of Sciences

Welterusten, Droom zacht!

Heb jij last van nachtmerries of enge dromen en wil je graag weten of hier iets aan te doen is?

Wanneer jij met een professional wilt werken aan je nachtmerries kun je terecht bij de Slaapoefentherapeut. Deze zit vast en zeker ook bij jou om de hoek. Bekijk hier de adressenpagina.